گزارش روزنامه ولایت ازبرگزاری مسابقه موشکهای آبی در پژوهش سرای دانش آموزی دهخدا ناحیه1قزوین

موشک‌هایی که با آب به هوا می‌روند

روزنامه ولایت 19 اردبیبهشت 94 /گزارش -مرضیه اینانلو: وقتی صحبت از موشک می‌شود به ناگاه آدمی یاد جنگ و آتش و فضا و ماهواره می‌افتد؛ حساس و استراتژیک. اما می‌توان همین پروژه پیچیده را با ساخت نمونه‌های مشابه و کوچک‌تر و با استفاده از وسایل ابتدایی برای دانش‌آموزان ساده‌تر و شیرین‌‌تر کرد و توضیحات را از متون کتاب به صحنه عمل آورد. جشنواره موشک‌های آبی نیز با همین هدف در پژوهش سرای دانش‌آموزی دهخدا برگزار شد. جشنواره‌ای که دانش‌آموزان پسر مقاطع مختلف با ساخت موشک‌های آبی شانس خود را برای پیروزی در این مسابقه امتحان کردند.

از حرف تا عمل
پژوهش سرای دهخدا مثل سایر مدارس دولتی دارای حیاط بزرگی است که همین امر مزیت بزرگی برای برگزاری چنین مسابقه‌ای است. وسط حیاط یک میز چوبی قرار دارد که به نوعی سکو و محل پرتاب موشک‌ها است. در گوشه‌ای از حیاط صندلی‌هایی چیده شده است تا شرکت کننده‌ها و تماشاچی‌ها که اغلب اولیا دانش‌آموزان هستند در آنجا مستقر شوند. تیم‌ها در حال امتحان کردن موشک‌های دست ساز خود هستند و هنوز مراسم به طور جدی آغاز نشده است. این فرصتی است تا با مسئول برپایی جشنواره صحبت کنم.
محمد کاظمی الموتی، مدیر پژوهش سرای دهخدا، هدف از جشنواره را اینطور توضیح می‌دهد: ما قصد داشتیم تا مطالبی را که به صورت تئوری در کتاب درسی دانش‌آموزان در رابطه با ساخت و طرز کار موشک آبی وجود دارد به صورت عملی و تجربی به بچه‌ها آموزش دهیم. چون این بحث زمینه‌ای است برای ساخت موشک‌های جنگی و فضایی که دانش‌آموزان بخصوص پسرها علاقه زیادی به این حوزه دارند.
کاظمی ادامه می‌دهد: نیروی پیش برنده این موشک‌ها آب است که در موشک‌های اصلی از سوخت‌های فسیلی و یا اتمی استفاده می‌شود. برای ساخت این موشک‌ها هم ابزار خاص و گرانی لازم نیست و با چند عدد بطری نوشابه و مقوا دانش‌آموزان به راحتی می‌توانند آن را در خانه و مدرسه درست کنند.
مدیر پژوهش سرای دهخدا با بیان اینکه معیار داوری برد عمودی موشک‌ها است، اضافه می‌کند: هر موشکی که بیش از سایرین اوج بگیرد و به هوا برود برنده مسابقه خواهد بود که میزان برد عمودی را با اندازه‌گیری زمان به دست می‌آوریم.

جشنواره‌ی با چاشنی هیجان
در این جشنواره فقط دانش‌آموزان شهر قزوین حضور دارند و از سایر شهرستان‌ها تیمی شرکت نکرده است. کاظمی می‌گوید: اینگونه مسابقات بیشتر در سطح دانشگاه‌ها برگزار می‌شود اما ما سعی کردیم تا آن را به مدارس هم تعمیم دهیم. برگزاری چنین رقابت‌هایی امکانات زیادی نمی‌خواهد فقط کمی همت و انگیزه می‌خواهد تا با طراحی چنین برنامه‌هایی پویایی، خلاقیت و هیجان را برای دانش‌آموزان ایجاد کنیم. مسئولین سایر شهرستان‌ها هم می‌توانند با حداقل امکانات چنین شرایطی را برای دانش‌آموزان فراهم کنند.
پژوهش‌ سرا یک روز در میان برای استفاده دخترها و پسرها باز است و کلاس‌های متنوع آزمایشگاهی، تحقیقاتی و ... برای آن‌ها برگزار می‌شود. کاظمی ادامه می‌دهد: در گذشته نیز مسابقاتی با عنوان نجات تخم مرغ از ارتفاع 10 متری و ساخت ابر حباب‌‌ها در پژوهش سرا برگزار شده است در تابستان امسال هم قصد داریم کلاس‌های رباتیک و نانو را برگزار کنیم که همه دانش‌آموزان علاقمند در مقاطع مختلف می‌توانند از این برنامه‌ها استفاده کنند.
آب، باد، آتش
صحبت‌های آقای مدیر که تمام می‌شود دوباره به حیاط می‌روم تا از نزدیک با طرز کار این موشک‌‌ها آشنا شوم. امین و امیر محصل پایه اول دبیرستان و هم تیمی هستند. چهار روزی می‌شود که ساخت موشک خود را آغاز کرده‌اند. امین می‌گوید: داخل بطری نوشابه را تا یک سوم پر از آب می‌کنیم. در سر بطری سوراخی ایجاد می‌کنیم تا باد وارد آن شود. سپس بطری را از سر روی مرکز ثقل سکو قرار می‌دهیم تا بتوانیم با شلنگ مخصوص باد را به داخل آن پمپاژ کنیم. وقتی باد به میزان لازم داخل بطری شد، سپس بند طناب که همان ضامن موشک است را کشیده و آب با فشار باد از بطری خارج می‌شود و موشک را به سمت بالا پرتاب می‌کند.
امیر توضیحات هم تیمی‌اش را این طور تکمیل می‌کند: نوک تیز موشک یکی از عوامل موثر در اوج‌گیری موشک است، یک مخروط نوک تیز با مقوا درست کرده و آن را روی موشک سوار کرده‌ایم تا با نیروی بیشتری هوا را بشکافد و به سمت بالا برود.

خلیج فارس در آسمان
نام موشکشان خلیج فارس است. محمد و امیر را می‌گویم. دو دانش‌آموز دبیرستان علامه جعفری که برای ساخت موشک تحقیقات زیادی در اینترنت انجام داده‌اند. امیر خلیج فارس را از شانس‌های قهرمانی می‌داند و وقتی دلیل این اطمینان را می‌پرسم در جواب می‌گوید: ما در داخل دماغه موشک، وزنه‌ای قرار داده‌ایم که باعث می‌شود موشک در مسیر مستقیم‌تری حرکت کند و برد بیشتری داشته باشد.
محمد اضافه می‌کند: با جستجویی که در اینترنت داشتیم به این نتیجه رسیدیم که اگر جنس باله‌ها به جای مقوا از فوم باشد، هوا بهتر شکافته شده و موشک بالاتر می‌رود. ما هم باله‌های موشک را با فوم درست کردیم.
محمد هنوز برای رشته دانشگاهی‌اش در آینده تصمیمی نگرفته است اما امیر تنها انتخابش مهندسی هوا و فضا است.

لزوم تداوم این جشنواره‌ها
در هیاهوی پسرها و صدای موشک‌هایی که برای آزمایش به هوا پرتاب می‌شوند. سراغ یکی از مادران می‌روم. محبوبه امیدواری مادر عرفان است. دانش‌آموز 12 ساله‌ای که با موشک اوپالینا در جشنواره شرکت کرده است. امیدواری از محاسن برپایی چنین برنامه‌هایی می‌گوید: اینگونه مسابقات علمی و عملی، تجربه و خلاقیت بچه‌ها را افزایش می‌‌دهد. باعث می‌شود آن‌ها با هوش و استعداد خود و با استفاده از وسایل دورریز منزل دست به ساخت اشیایی بزنند و میزان دانسته‌های خود را در عمل امتحان کنند.
امیدواری اضافه می‌کند: بچه‌ها ممکن است در جریان ساخت این وسایل به نکته‌ها و مواردی دست پیدا کنند که زمینه‌ساز اختراع وسایل دیگری برای کاربری‌های متنوع دیگری شود و امیدواریم چنین جشنواره‌هایی به صورت پیوسته برای دانش‌آموزان اجرا شود.

حالا مسابقه آغاز می‌شود و تیم‌ها به ترتیب برای پرتاب موشک‌هایشان کنار سکو می‌روند. اعضای سایر تیم‌ها و تماشاچی‌ها، مشغول تشویق بچه‌ها هستند. موشک‌ها شکل و رنگ و البته اسم‌های مختلفی دارند. شاهین، شهید تهرانی مقدم، خاکعلی یونایتد، غدیر، وال استریت و ... موشک‌ها یکی پس از دیگری به هوا پرتاب می‌شوند و صدای پرتابشان در همهمه فریادها ودست‌های بچه‌ها گم می‌شود. برخی موشک‌ها چنان اوجی می‌گیرند که همه تماشاچی‌ها برای تماشای آن از صندلی‌های خود بلند می‌شوند و برخی دیگر نیز از مسیر منحرف شده و مهمان خانه‌های مجاور مدرسه می‌شدند. مسابقات با شلیک آخرین موشک به پایان می‌رسد و این موشک خلیج فارس است که با همان اطمینان اولیه صاحبانش مقام اول را از آن خود می‌کند و بعد از آن موشک A از مدرسه علامه جعفری و موشک شهید تهرانی مقدم در رتبه‌های دوم و سوم قرار می‌گیرند و اهدای جوایز نفرات پایان بخش این جشنواره پرهیجان می‌شود.

روزنامه ولایت شنبه 19 اردیبهشت 1394